Technologie w walce z niską emisją – kotły węglowe

Rozpoczynając budowę domu lub go modernizując, często zastanawiamy się, jaki system ogrzewania powinniśmy wybrać. Szukamy rozwiązań, które będą najwygodniejsze w użytkowaniu, najbardziej przyjazne środowisku, najłatwiejsze w instalacji, a także jak najbardziej opłacalne. Możliwości jest wiele. Do tych najpopularniejszych należą nowoczesne kotły na paliwa stałe, kotły gazowe czy ogrzewanie elektryczne. Coraz częściej są wykorzystywane pompy ciepła czy kotły na pellet z biomasy. Do tego wszystkiego dochodzi jeszcze fotowoltaika wytwarzająca prąd, który możemy wykorzystywać nie tylko do zasilania urządzeń elektrycznych w naszych domach, ale także do wspomagania systemów grzewczych. Jakie są plusy i minusy poszczególnych rozwiązań?

Pomimo coraz większej popularności kotłów gazowych czy pomp ciepła, kotły opalane węglem w dalszym ciągu pozostają dominującym źródłem ciepła w budownictwie jednorodzinnym. Oczywiście problem smogu i niskiej emisji jest ściśle powiązany z węglem, jednak przyczyną tych zjawisk są przede wszystkim przestarzałe kotły o niskiej sprawności, które spalają węgiel w sposób bardzo nieefektywny. Obecnie każdy nowy kocioł węglowy powinien spełniać wymogi 5 klasy wg Normy PN-EN 303-5:2015 lub Dyrektywy EcoDesign. Są to więc urządzenia o znacznie lepszych parametrach zarówno pod względem efektywności spalania, jak i emisji zanieczyszczeń.

Nowoczesne kotły węglowe są łatwiejsze w użytkowaniu, ale też bezpieczniejsze niż kotły starego typu, gdyż są one wyposażone w szereg czujników umożliwiających zautomatyzowane sterowanie kotłem. Dzięki pomiarom analizowanym przez sterownik kotła, ilość paliwa i powietrza podawanych do komory spalania dobierana jest w taki sposób, aby spalanie było efektywne i bardziej ekologiczne.

W kotłach starego typu takie rozwiązania nie są stosowane. Ilość powietrza dostarczanego do komory spalania zależy głównie od ciągu kominowego i stopnia zakrycia wlotu powietrza do komory spalania. Węgiel jest ręcznie dorzucany na ruszt, więc ilość spalanego paliwa jest taka, jaką użytkownik wrzuci do komory spalania. Takie spalanie jest mało efektywne, a emisja zanieczyszczeń do atmosfery wysoka.

Musimy pamiętać, że nawet w przypadku nowoczesnych kotłów węglowych optymalna praca urządzenia jest możliwa wyłącznie wtedy, kiedy będzie ono dobrze dobrane do naszych potrzeb i odpowiednio wyregulowane. Wówczas mniej zanieczyszczeń przedostanie się do środowiska, a koszty paliwa nie będą zawyżone. Dlatego tak ważne jest, aby podczas zakupu kotła węglowego kierować się odpowiednim doborem klasy i mocy urządzenia. Przy doborze mocy pod uwagę bierze się efektywność energetyczną budynku, jego powierzchnię oraz wymaganą temperaturę pomieszczeń. Jeżeli kocioł ma za małą moc w stosunku do potrzeb, nie będzie w stanie osiągnąć ustawionej temperatury i pomieszczenia będą niedogrzane.

Z kolei przewymiarowanie kotła przekłada się na obniżenie jego sprawności, spalanie większej ilości paliwa oraz potencjalne skrócenie żywotności urządzenia. Konsekwencje przewymiarowania kotła ponosi jego użytkownik – spala on nawet o połowę więcej opału niż powinien, emitując jednocześnie dużo szkodliwych zanieczyszczeń.